المان سرد کننده یا TEC ، قطعه ای الکترونیکی متشکل از تعدادی نیمه هادی نوع N و نیمه هادی نوع P است که بوسیله ی رسانا به یکدیگر متصل شده اند. TEC ها با استفاده از اثر پلتیر ( Peltier ) بین دو طرف قطعه شارش گرما ایجاد می کنند ، این قطعه با استفاده از انرژی الکتریکی ، گرما را با توجه به جهت عبور جریان ، از یک سوی قطعه به سوی دیگر هدایت می کند. طبیعی است که به علت مصرف انرژی الکتریکی گرمایی که دفع می شود از گرمایی که در طرف مخالف قطعه جذب می شود بیشتر است. این قطعه را به نام هایی مانند المان سرد کننده، TEC ، کولر ترموالکتریک، یخچال حالت جامد و … نیز می شناسند.

از مزایای المان های سرد کننده نسبت به کولر های کمپرسوری می توان به مواردی مانند عدم وجود قطعات و سیال متحرک ، عدم نشت ، عمر بالا ، اندازه کوچک و امکان تولید در اشکال مختلف اشاره نمود اما اشکال اساسی المان های سردکننده ، قیمت بالا و راندمان کم آنهاست. هم اکنون بسیاری از محققان و شرکت های تحقیقاتی در حال تحقیقات بر روی تولید المان سرد کننده با قیمت پایین و راندمان بالا هستند.

با اعمال جریان الکتریکی به المان های سرد کننده ، یکی از طرفین قطعه شروع به سرد شدن و دیگری شروع به گرم شدن می کند اما می توان این فرآیند را برعکس کرد! در صورتی که بین طرفین المان های سرد کننده اختلاف دما ایجاد کنید یعنی یک طرف المان را سرد و دیگری را گرم کنید می توانید از دو سر المان جریان الکتریکی تحویل بگیرید. البته راندمان این کار با المان های TEC متداول بسیار پایین است.

در المان های سرد کننده ( TEC ) می توان با تغییر جهت جریان ( جابجا کردن + و – ) ، طرف سرد و گرم قطعه را تغییر داد.

دقت کنید حتما باید هیت سینک مناسب به طرف گرم المان سرد کننده متصل کنید. جنس و اندازه ی هیت سینک تاثیر بسیار زیادی بر روی عملکرد قطعه خواهد داشت. هرچه گرمای طرف گرم بیشتر و سریعتر دفع شود ، گرمای بیشتری از طرف سرد جذب می شود و دمای طرف سرد بیشتر کاهش می یابد.

هر طبقه ( Stage ) از TEC ها می تواند تا 70 درجه اختلاف دما در دو سمت ایجاد نماید ، برخی اوقات برای افزایش این عدد و دفع گرمای بیشتر چندین طبقه TEC را بر روی یکدیگر قرار می دهند که به این حالت Multi-Stage گفته می شود. در تصویر زیر یک TEC سه طبقه ( Three-Stage ) نمایش داده شده است.

ضمنا لازم به توضیح است برای اینکه نتیجه مناسبی از المان TEC بگیرید حتما باید جریان نامی المان را تامین کنید. به فرض مثال در صورت اتصال یک المان 6 آمپر به منبع جریان 3 آمپر با این که اختلاف دما ایجاد می شود اما یقینا کمتر از توان حداکثر المان خواهد بود.